ΜΟΥΡΓΚΑΝΑ ο ελιγμός

Ένα εξαιρετικό ντοκουμέντο από τη Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού. Το Α2 υπέκλεπτε συστηματικά τα ραδιοτηλεγραφήματα του Δημοκρατικού Στρατού και ενημέρωνε σχετικά τη Διοίκηση. Έτσι σώθηκε η περιγραφή του περίφημου ελιγμού διαφυγής από τη Μουργκάνα από τους ίδιους τους συντελεστές!
Θα το ξαναπληκτρολογήσω και θα τ' ανεβάσω για όσους έχουν το κουράγιο ν' ασχολούνται με τον εμφύλιο καλοκαιριάτικα.. :)

ακολουθεί το κείμενο:

28-9-1948

Το Πρακτορείον Ελεύθερη Ελλάδα μεταδίδει τα παρακάτω για τις συνθήκες κάτω από τις οποίες τα ηρωικά τμήματα της ΜΟΥΡΓΚΑΝΑΣ κατόρθωσαν να πραγματοποιήσουν τον επικό ελιγμό τους σύμφωνα με το προκαθωρισμένο σχέδιο τη νύχτα της 16 προς 17 Σ/βρη. Δέκα μέρες από τότε. Είναι δυνατόν σήμερα να ανακοινωθή το δρομολόγιο που ακολούθησαν και η κατεύθυνση που πήραν τα τμήματα της ΜΟΥΡΓΚΑΝΑΣ, να δειχτεί σε όλη την επική του ορμητικότητα το κατόρθωμά τους. Με όλο το βαρύ οπλισμό τους τραυματίες και μεταγωγικά [τα] του[ς] αφού προξένησαν στον εχθρό απώλειες     νεκρούς τραυματίες κινήθηκαν με αστραπιαία ταχύτητα και παρακάμπτοντας με τον επιδέξιο ελιγμό τους βασικά την εχθρική διάταξη ανατρέποντας σε άλλο σημείο ασθενέστερο, έφτασαν στον προκαθωρισμένο χώρο Νοτιοανατολικά της ΜΟΥΡΓΚΑΝΑΣ προς το χωριό ΤΣΑΡΑΚΛΙΜΑΝΙ κάτω από τα ασταμάτητα πυρά του πυρ/κού, όλμων και πολυβόλων η ολονύχτια πορεία τους έγινε σε ενιαία φάλαγγα και με υποδειγματική συνοχή και πειθαρχία. Το πρώτο στάδιο του ελιγμού τους είχεν πραγματοποιηθή κιόλας. 

Το πρωί της επόμενης ημέρας 17/9 βρισκότανε μπροστά στη γραμμή του εχθρού οργανωμένου με δυνάμεις πεζικού και άρματα μάχης. Σ’ αυτό το σημείο κύριο μέρος τους αρχίζει την επίθεσή του ενάντια στις εχθρικές θέσεις ενώ άλλο Τμήμα προχωρώντας ακόμα ανατολικώτερα ανεβαίνει στα υψώματα Ριζού [από επί] Γρανιτσοπούλας που αποτελούσαν τον αντικειμενικό σκοπό του πρώτου άλματος. Η ολοήμερη μάχη που έγινε σ’ αυτό το χώρο τελείωσε με την πλήρη νίκη των όπλων μας και βαρειές απώλειες για τον εχθρό. 120 νεκρούς και τραυματίες στρατιώτες, 3 άρματα μάχης και 2 αεροπλάνα χτυπημένα. Τις βραδυνές ώρες όλα τα τμήματα μπορούσαν πια να συγκεντρωθούν στα υψώματα Γρανιτσοπούλας. Και άρχισαν να πραγματοποιούν το δεύτερο άλμα του ελιγμού τους. Η νοτιοανατολική κατεύθυνση που φάνηκαν να ακολουθούν το πρωί [οι] παγίδες του Μπαλοδήμου και του Τσακαλώτου που έσπευσαν από όλες τις μεριές να κλείσουν τις διαβάσεις προς Λάκκα-Σούλι.
 Το πρωί της επόμενης ημέρας 17/9 βρισκότανε μπροστά στη γραμμή του εχθρού οργανωμένου με δυνάμεις πεζικού και άρματα μάχης. Σ’ αυτό το σημείο κύριο μέρος τους αρχίζει την επίθεσή του ενάντια στις εχθρικές θέσεις ενώ άλλο Τμήμα προχωρώντας ακόμα ανατολικώτερα ανεβαίνει στα υψώματα Ριζού [από επί] Γρανιτσοπούλας που αποτελούσαν τον αντικειμενικό σκοπό του πρώτου άλματος. Η ολοήμερη μάχη που έγινε σ’ αυτό το χώρο τελείωσε με την πλήρη νίκη των όπλων μας και βαρειές απώλειες για τον εχθρό. 120 νεκρούς και τραυματίες στρατιώτες, 3 άρματα μάχης και 2 αεροπλάνα χτυπημένα. Τις βραδυνές ώρες όλα τα τμήματα μπορούσαν πια να συγκεντρωθούν στα υψώματα Γρανιτσοπούλας. Και άρχισαν να πραγματοποιούν το δεύτερο άλμα του ελιγμού τους. Η νοτιοανατολική κατεύθυνση που φάνηκαν να ακολουθούν το πρωί [οι] παγίδες του Μπαλοδήμου και του Τσακαλώτου που έσπευσαν από όλες τις μεριές να κλείσουν τις διαβάσεις προς Λάκκα-Σούλι που νόμιζαν ότι ήταν η κατεύθυνση του ελιγμού τραβώντας ευθεία προς την εντελώς αντίθετη κατεύθυνση, τα ηρωικά τμήματα της ΜΟΥΡΓΚΑΝΑΣ κινήθηκαν προς Βορρά και ανέβηκαν στον Κασιδιάρη, πέρασαν από το χωριό Γκρετσιουνίτσα, κατέβηκαν ανατολικά και τα χαράματα της 18/9 βρέθηκαν μπροστά στον Καλαμά τον πέρασαν ταχύτατα κατέλαβαν τα υψώματα της Χρυσορράχης και ενώ ο Τσακαλώτος τους επερίμενε ακόμη να κατέβουν προς το Σούλι τραβούσαν ορμητικά και ξεχύνονταν στον κάμπο του Καλπακίου σαρώνοντας όσες αντιστάσεις βρίσκονταν στο μέρος τους. Η εμφάνισή τους στο δημόσιο δρόμο Γιάννινα-Κόνιτσα προκάλεσε καινούργια σύγχιση στον εχθρό και ενώ ο κύριος όγκος των δυνάμεων της ΜΟΥΡΓΚΑΝΑΣ είχε περάσει πια από τις 9 το πρωί το δρόμο, είχε τα χωριά Άνω και Κάτω Σουδενά και εισέδυε στα Ζαγόρια, η 8^η και 9^η μεραρχίες προσπαθούσαν με σπασμωδικά μέτρα να αντιμετωπίσουν την καινούργια απροσδόκητη κατάσταση.

Δεν μπορούσαν όμως πια να μετακινήσουν σοβαρές δυνάμεις πεζικού και χρησιμοποίησαν μόνο τάνκς και αεροπλάνα για να ανοίξουν το δημόσιο δρόμο που κρατιούνταν σταθερά από τα τμήματα της εμπροσθοφυλακής μας. Όλες οι προσπάθειές τους αυτές που τους στοίχισαν άλλους 150 νεκρούς απέβησαν άκαρπες. Ο στρατός μας εξακολουθεί να κρατάει σταθερά ως το μεσημέρι που πέρασε το σύνολον των δυνάμεών του της Μουργκάνας με όλο τον οπλισμό τους μεταγωγικά και τους τραυματίες. Τότε και η πλαγιοφυλακή παίζοντας ένα τρίτι παιχνίδι στους σοφούς Στρατηγούς των Γιαννίνων αντί ν’ ακολουθήση τα άλλα τμήματα….και τράβηξε προς τα νότια και κάνοντας ένα κύκλο μέσα από τον κάμπο των Γιαννίνων τράβηξε κι αυτή για το Ζαγόρι. Το πρωί η μικρή γενναία πλαγιοφυλακή ξαναχτυπήθηκε στα υψώματα του Μιτσικελίου στο χωριό Περίληφτη λίγο έξω από τα Γιάννινα με εχθρική διλοχία. Και ξαναχτυπήθηκε με άλλη διλοχία στα υψώματα του Δικόρφου. Τη νύχτα της τετάρτης ημέρας του ελιγμού τους τα τμήματα της ΜΟΥΡΓΚΑΝΑΣ συγκεντρώθηκαν και ανατρέποντας τις εχθρικές μικροαντιστάσεις εγκαταστάθηκαν στο Ανατολικό και στο Κεντρικό Ζαγόρι. Ο ελιγμός της ΜΟΥΡΓΚΑΝΑΣ σύμφωνα με το σχέδιο του Γεν. Αρχηγείου Του Δ.Σ. πραγματοποιήθηκε με απόλυτη ακρίβεια και ταχύτητα. Για τις υπηρεσίες που πρόσφερε στις επιχειρήσεις της ΜΟΥΡΓΚΑΝΑΣ και σ’ αυτό τον ελιγμό ο συν/ρχης Π.Κ. Κώστας Κολλιγιάννης προήχθη σε υποστράτηγο. Τα δοξασμένα αυτά και εκλεκτά τμήματα του Δ.Σ. με την τριήμερη ταχύτατη πορεία και την επιδέξια κίνησή τους και την ορμητική έφοδο που έσπασε παντού τις εχθρικές γραμμές δεν πραγματοποίησαν μόνον ένα θαυμάσιο ελιγμό που ματαίωσε τα σχέδια του μοναρχοφασιστικού επιτελείου. Άθικτα με όλο τον οπλισμό τους και με το φρόνημά τους ακμαιότερο από κάθε άλλη φορά εξακολουθούν να παραμένουν για τους μοναρχοφασίστες εκείνο που οι ίδιοι επιγραμματικά έχουν διατυπώσει: ο βραχνάς τους στην Ήπειρο. Ο Τσακαλώτος επιχειρεί τώρα επιθετικές κρούσεις και αεροπορικές αναγνωρίσεις στην Τσούκα-Ρότσια από τον Σμόλικα για να εξακριβώση την κίνησή τους. Μα τι τους επιφυλάσσουν τάχα τα τμήματα της ΜΟΥΡΓΚΑΝΑΣ;

                                                       ΤΕΛΟΣ

Δια την ακρίβειαν

Το Α2/VIII

Λουκάς Π.

Λοχαγός Διαβ.