" Φάμανε το βόιδι και ποστάσαμαν στη νουρά. " "

Σάββατο 3 Σεπτεμβρίου 2016

Τσαμουριά, Α. Γκότοβος

Από τις Εναλλακτικές Εκδόσεις κυκλοφορεί το βιβλίο, “Τσαμουριά”, Ταυτότητες στην κατοχική Θεσπρωτία και ο ρόλος της μουσουλμανικής μειονότητας του Αθανάσιου Γκότοβου.

Δεν είναι το πορώτο ούτε το τελευταίο βιβλίο που κυκλοφορεί για την (πολύπαθη και στον εκδοτικό τομέα) Τσαμουριά. Κοντεύω να φτιάξω μιά μικρή βιβλιοθήκη με τα ελληνικά και αλβανικά βιβλία. Είναι εύκολο να παρασυρθεί κάποιος από συναισθηματισμούς και εξαιρετικά δύσκολο να γράψει ιστορία. Θα διαβάσω με προσοχή το βιβλίο του Αθανάσιου Γκότοβου και θα γράψω την άποψή μου.
(Κρίνοντας βέβαια από το εξώφυλλο και το οπισθόφυλλο έχω να πω μερικά πράγματα:
1. Το εθνόσημο της Αλβανίας κι από πάνω το εθνόσημο του Γ' Ράιχ δεν μου καλαρέσει! Άσχημα τα πράγματα. 2. Το υπόβαθρο είναι ένας σύγχρονος χάρτης της Ηπείρου. Η Τσαμουριά ΔΕΝ είναι ολόκληρη η Ήπειρος. Αυτή είναι μιά ιστορία που επαναλαμβάνουν συνεχώς οι Αλβανοτσάμηδες. Τώρα θ΄αρχίσουμε κι εμείς να τους σιγοντάρουμε;  3. Γιατί σύγχρονος χάρτης της Ηπείρου; Δεν βρέθηκε ένας της εποχής;

Στο οπισθόφυλλο γράφει:
Όλη η περίοδος από το 1941 μέχρι το καλοκαίρι του 1944 ήταν για τη Θεσπρωτία ένα «ξήλωμα» του Ρωμαίικου. Η ελληνική (κατοχική) διοίκηση στο νομό παρέλυσε. Στη θέση της λειτουργούσε μια άτυπη μεν, αλλά ουσιαστική αλβανική διοίκηση με πολιτικά, αστυνομικά και στρατιωτικά όργανα . Η διοίκηση αυτή είχε εθνικοσοσιαλιστικό πολιτικό στίγμα και λειτούργησε όχι απλώς εξ αντικειμένου, αλλά προγραμματικά στο πλευρό των γερμανικών κατοχικών δυνάμεων. Στο ενεργητικό της εγγράφεται η εκδίωξη μεγάλου μέρους του χριστιανικού πληθυσμού από την περιοχή μέσω της συστηματικής άσκησης ένοπλης βίας.
Όπως, όμως, συνέβη με όλες τις μειονότητες που πόνταραν στο χαρτί του Άξονα για την πραγμάτωση των πολιτικών τους σχεδιασμών, η αντίστροφη μέτρηση άρχισε από τη στιγμή που κατέρρευσε το πολιτικο-στρατιωτικό πλαίσιο από το οποίο αυτές αντλούσαν την ισχύ τους. Ωστόσο, για την περίπτωση των Μουσουλμάνων Τσάμηδων της Θεσπρωτίας υπάρχει μια ιδιαιτερότητα: δεν είναι ο κόκκινος στρατός που ξηλώνει τη φιλοναζιστική διοίκηση, αλλά οι δυνάμεις του Ζέρβα ως τμήμα των συμμαχικών ενόπλων δυνάμεων. Η ιδιαιτερότητα αυτή θα έχει συνέπειες, λόγω του ελληνικού εμφυλίου. Η δράση του Ζέρβα, συμπεριλαμβανομένης της δράσης εναντίον των ένοπλων Τσάμηδων, έπρεπε στην αφήγηση της Αριστεράς να χαρακτηριστεί με παρόμοιο πολιτικό πρόσημο.
Το κόμμα των Τσάμηδων στη γειτονική Αλβανία επαναλαμβάνει ουσιαστικά μια αφήγηση που έχει τις ρίζες της στις επικοινωνιακές σκοπιμότητες του ελληνικού εμφυλίου. Όσοι δέχονται ότι η Ιστορία «κατασκευάζεται» κοινωνικά, ας είναι έτοιμοι να υποδεχθούν και άλλες, πιο ριζοσπαστικές, «κατασκευές» μέσα από τα κομμουνιστικά χαλάσματα των Βαλκανίων. Η εποχή τις ευνοεί. Αυτό που δεν μπορεί κανείς να γνωρίζει είναι για πόσο ακόμη…


...δεν είναι ο κόκκινος στρατός που ξηλώνει τη φιλοναζιστική διοίκηση, αλλά οι δυνάμεις του Ζέρβα ως τμήμα των συμμαχικών ενόπλων δυνάμεων. Η ιδιαιτερότητα αυτή θα έχει συνέπειες, λόγω του ελληνικού εμφυλίου. Η δράση του Ζέρβα, συμπεριλαμβανομένης της δράσης εναντίον των ένοπλων Τσάμηδων, έπρεπε στην αφήγηση της Αριστεράς να χαρακτηριστεί με παρόμοιο πολιτικό πρόσημο...

Δύσκολα τα πράγματα. Τί χαλεύει ο κόκκινος στρατός  στη Θεσπρωτία; Εκτός αν ο συγγραφέας εννοεί τον ΕΛΑΣ. Ο Ζέρβας όμως δεν ξήλωσε μόνο τη φιλοναζιστική διοίκηση. Ξήλωσε και γυναικόπαιδα. Κι αυτό δεν είναι αφήγηση της Αριστεράς...

Αλλά ας μη βιαζόμαστε. Θα τα πούμε μετά την ανάγνωση του βιβλίου...


 

1 σχόλιο:

Pavlos St είπε...

''Τί χαλεύει ο κόκκινος στρατός στη Θεσπρωτία; Εκτός αν ο συγγραφέας εννοεί τον ΕΛΑΣ.''

Ο συγγραφέας κάνει παραλληλισμό με την απελευθέρωση της Αν. Ευρώπης από τον Κόκκινο Στρατό και τις διώξεις που ακολούθησαν εναντίον των γερμανικών μειονοτήτων της περιοχής (π.χ. Σουδήτες) και άλλων μειονοτήτων που συνεργάστηκαν μαζικά με τη Ναζιστική Γερμανία, όπως π.χ. οι Τάταροι της Κριμαίας.

Το βιβλίο το έχω. Νομίζω πως σε γενικές γραμμές είναι από τα καλύτερα που έχουν γραφτεί για το ζήτημα.